นักวิทยาศาสตร์ คือบุคคลผู้มีความเชี่ยวชาญด้านวิทยาศาสตร์อย่างน้อยหนึ่งสาขา และใช้หลักวิธีทางวิทยาศาสตร์ในการค้นคว้าวิจัย คำนี้บัญญัติขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2376 โดย วิลเลียม วีเวลล์ โดยก่อนหน้านี้นักวิทยาศาสตร์ถูกเรียกว่า "นักปรัชญาธรรมชาติ" หรือ "บุคคลแห่งวิทยาศาสตร์"



ประวัติ
แต่เดิมมา ได้จัดคณิตศาสตร์ไว้ในกลุ่มวิทยาศาสตร์ด้วย แต่ในสมัยปัจจุบัน ผู้คนเริ่มมีแนวโน้มที่จะคิดว่านักคณิตศาสตร์ไม่ใช่นักวิทยาศาสตร์ เพราะการค้นพบทางคณิตศาสตร์โดยทั่วไปดูเหมือนจะมีขั้นตอนและวิธีการที่แตกต่างไปจากการค้นพบทางวิทยาศาสตร์ และการทดลองทางวิทยาศาสตร์ ในความหมายที่คนส่วนใหญ่เข้าใจกันนั้น ไม่สามารถใช้สนับสนุนการพิสูจน์ทางคณ�! ��ตศาสตร์ได้ อย่างไรก็ตาม กลุ่มบุคคลที่เรียกกันว่า "นักวิทยาศาสตร์" ก็ยังประกอบไปด้วยนักทฤษฎี ซึ่งไม่เคยลงมือทำการทดลองเลยก็มี และแม้แต่นักทดลองที่ทำปฏิบัติการทดลองเพียงอย่างเดียว ก็มักจะนำคณิตศาสตร์มาใช้บ่อยๆ เพื่ออนุมานหาบทสรุปของพวกเขา ในขณะเดียวกัน การพิสูจน์ทางคณิตศาสตร์ก็อาจจะใช้วิธีการยกตัวอย่าง หรือการสาธิต ซึ่งนับเป็นลักษณะร่วมอย! ่างหนึ่งของการทดลอง
ความแตกต่างของนักคณิตศาสตร์ กับนักวิทยาศาสตร์ อาจมองที่ ผลลัพธ์และเป้าหมายของการศึกษา จริงอยู่ที่นักคณิตศาสตร์โดยเฉพาะนักคณิตศาสตร์ประยุกต์อาจทำงานเพื่ออธิบายสิ่งที่พบเห็นตามธรรชาติ แต่แบบจำลองต่างๆ ที่คณิตศาสตร์โดยทั่วไปคิดขึ้น ไม่จำเป็นต้องนำไปใช้ระบบที่มีอยู่จริงทางธรรมชาติ แบบจำลองทางคณิตศาสตร์จำนวนมากเป็นเพียงระบบในจินตนาการ สวย�! �ามสอดคล้องด้วยเหตุและผล ซึ่งถือว่างานสมบูรณ์แล้ว ไม่มีใครสามารถบอกภายหลังว่าระบบนั้นผิดเพราะไม่ตรงกับการทดลอง ต่างจากแบบจำลองทางวิทยาศาสตร์แม้จะสวยงามสอดคล้องกันเป็นเหตุเป็นผลอย่างดี แต่ถ้าไม่สามารถอธิบายผลการทดลองได้ แบบจำลองและทฤษฎีนั้นก็จะผิด ข้อนี้จัดว่าเป็นความแตกต่างที่สำคัญของงานทางคณิตศาสตร์กับวิทยาศาสตร์ ซึ่งหากดูจากประวัต�! �ศาสตร์ อาจกล่าวได้ว่า ทฤ� ��ฎีทางวิทยาศาสตร์จะรอวันผิด เมื่อมีการทดลองที่ดีขึ้นทฤษฎีเก่าอธิบายไม่ได้มันจะก็ตกไป เหมือนกับทฤษฎีแรงโน้มถ่วงของนิวตัน ก็ถูกแทนที่ด้วยทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไป ซึ่งในอนาคตก็จะมีทฤษฎีอื่นที่ "ถูกกว่า" มาแทนที่ ในขณะที่ทฤษฎีทางคณิตศาสตร์ เช่น เรขาคณิตของยูคลิด เคยเป็นจริงอย่างไรเมื่อหลายพันปีที่แล้ว ก็ยังเป็นจริงอยู่อย่างนั้นในระบบทางตรรศาสต�! �์นั้น
คำว่า "scientist" นี้ วิลเลียม วีเวลล์ได้บัญญัติขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2376 ตามคำขอของ ซามูเอล เทเลอร์ คอลริดจ์ (กวีและนักปรัชญาชาวอังกฤษ) ก่อนหน้านั้นคำที่ใช้มีเพียง
เข้าใจกันนั้น ไม่สามารถใช้สนับสนุนการพิสูจน์ทางคณิตศาสตร์ได้ อย่างไรก็ตาม กลุ่มบุคคลที่เรียกกันว่า "นักวิทยาศาสตร์" ก็ยังประกอบไปด้วยนักทฤษฎี ซึ่งไม่เคยลงมือทำการทดลองเลยก็มี และแม้แต่นักทดลองที่ทำปฏิบัติการทดลองเพียงอย่างเดียว ก็มักจะนำคณิตศาสตร์มาใช้บ่อยๆ เพื่ออนุมานหาบทสรุปของพวกเขา ในขณะเดียวกัน การพิสูจน์ทางคณิตศาสตร์ก็อาจจะใช้วิธี�! ��ารยกตัวอย่าง หรือการสาธิต ซึ่งนับเป็นลักษณะร่วมอย่างหนึ่งของการทดลอง
ความแตกต่างของนักคณิตศาสตร์ กับนักวิทยาศาสตร์ อาจมองที่ ผลลัพธ์และเป้าหมายของการศึกษา จริงอยู่ที่นักคณิตศาสตร์โดยเฉพาะนักคณิตศาสตร์ประยุกต์อาจทำงานเพื่ออธิบายสิ่งที่พบเห็นตามธรรชาติ แต่แบบจำลองต่างๆที่คณิตศาสตร์โดยทั่วไปคิดขึ้น ไม่จำเป็นต้องนำไปใช้ระบบที่มีอยู่จริงทางธรรชาติ แบบจำลองทางคณิตศาสตร์จำนวนมากเป็นเพียงระบบในจินตนาการ